Araştırma Makalesi
Yayın Değerlendirme
Amaç ve Kapsam
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 28 Ekim 1987’de 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu uyarınca bir araştırma ve uygulama merkezi olarak çalışmaya başlayan Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi’nin yayın organı olarak 1994 yılı Haziran ayında “Birlik-Dirlik” adıyla yayım hayatına başlamış, 1997 yılına kadar yılda bir kez olmak üzere toplam 4 sayı yayımlanmıştır. 1998 yılından itibaren “Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi” adıyla yılda 4 kez yayımlanmaya devam etmiş ve 2006 yılında da bugünkü ismini adını almıştır.
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, Türk kültürü, Türk kültürü açısından Alevilik-Bektaşilik, Alevilik ve Bektaşilik geleneğinin tarihi ve kültürel değerleri temelinde kaleme alınmış bilimsel ve akademik çalışmalara zemin hazırlamayı ve bunları ilgililere ulaştırmayı amaç edinmiştir.
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, alanında bir boşluğu dolduran, ele aldığı konuya dair yeni ve dikkate değer görüşler ortaya koyan, özgün bilimsel çalışmalara yer veren uluslararası hakemli bir dergidir.
Dergimize gönderilecek çalışmaların, daha önce başka bir yerde yayımlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekir. Bilimsel bir toplantıda sunulmuş çalışmalarda, bu bilimsel toplantının adı, yeri ve tarihi belirtilmelidir. Bir araştırma kurumu ya da fonu tarafından desteklenen çalışmalarda, desteği sağlayan kuruluşun adı ve proje numarası verilmelidir.
Yazım Kuralları
Dergiye gönderilen çalışmaların incelenmeye alınması için aşağıdaki şartların yerine getirilmiş olması gerekmektedir.
1. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi'ne gönderilecek makalelerde dipnotlar ISNAD metin içi atıf sistemine göre verilmelidir.
2. Dergiye gönderilen metinler, Microsoft Word programında, Times New Roman karakterinde, 11 punto ve tek satır aralığıyla yazılmış olmalıdır. Makale sayfa sayısı tüm bölümler dahil 25 sayfayı geçmemelidir. Paragraf yazısı, ilk satır 1 (Bir), paragraflar arası önce 3 nk, sonra 3 nk olmalıdır.
3. Başlık, büyük harflerle ve koyu olarak yazılmalı ve 12 kelimeyi geçmemelidir. Metin içindeki Giriş bölümü sonrası tüm başlıklar (Özet, Giriş ve Sonuç hariç) numaralandırılmalı, varsa başlık(lar) koyu ve yalnızca ilk harfleri büyük olacak biçimde 11 punto ile yazılmalıdır.
4. Çalışmalarda Türk Dil Kurumunun Yazım (imlâ) Kılavuzu esas alınmalı, yabancı sözcükler yerine olabildiğince Türkçe sözcükler kullanılmalıdır.
5. Gönderilen makale Türkçe ise sırasıyla Türkçe ve İngilizce başlık büyük harflerle ortalanarak 12 punto ile yazılmalıdır. Makale İngilizce ise sırasıyla İngilizce ve Türkçe başlık büyük harflerle ortalanarak 12 punto ile yazılmalıdır. Her halükarda ilk yazılan başlık koyu / bold, ikinci başlık ise düz yazılmalıdır. Yazar adı/adları başlıkların altına ortalanarak büyük harflerle koyu / bold yazılmalıdır. Yazar adı/adlarının hemen sonuna (*) işareti ile dipnot atılarak sayfa altına sırasıyla 8 punto ile yazarın unvanı, varsa çalıştığı kurumu, e-posta adresi ve ORCID ID numarası eklenmelidir.
6. Türkçe makalelerde ana metnin öncesinde, en fazla 300 kelimeden oluşan 10 punto, tek satır aralığı ile yazılmış sırasıyla Öz ve Abstract Bölümleri bulunmalıdır. İngilizce makalelerde ana metnin öncesinde, en fazla 300 kelimeden oluşan 10 punto, tek satır aralığı ile yazılmış sırasıyla Abstract ve Öz Bölümleri bulunmalıdır. Öz'de araştırmanın konusu, kapsamı ve amacı belirtilmeli, kullanılan yöntem tanımlanmalı ve ulaşılan sonuçlar kısaca ifade edilmelidir. Öz'ün hemen altında beş anahtar kelime yer almalı ve bu anahtar kelimelerin baş harfleri büyük olmalıdır ve sonuncu anahtar kelimenin sonuna nokta (.) konulmalıdır. Öz ve Abstract Bölümleri ve anahtar kelimeler 10 punto ile yazılmalıdır. Makalelerin İngilizce özetinde kullanılan Alevilik kavramlarının İngilizce karşılıklarında Encyclopedia of Islam kaynak olarak baz alınmalıdır. Türkçe makalelerin sonuna 10 punto ile 500-600 kelimelik Extended Abstract Bölümü eklenmelidir. İngilizce makalelerin sonuna Extended Abstract Bölümü eklenmesine gerek yoktur.
7. Yabancı sözcüklerin yazılışında ise yalnızca eğik harfler (italik) kullanılmalıdır. Türkçesi kullanılan bir sözcüğe açıklık getirmek için yabancı dildeki karşılığı da verilmek isteniyorsa bu karşılık parantez içinde, eğik harflerle yazılmalıdır. Metinde gönderme yapılan kaynak yabancı dilde ise yapıtın adından sonra mutlaka Türkçesi, parantez içinde, eğik harfler ve tırnaklar kullanılmadan verilmelidir.
8. Tübitak ve YÖK işbirliği ile alınan bir karara göre yazar adından yapılan yayın/atıf taramalarında isim benzerlikleri, soyadı değişikliği, Türkçe harf içeren isimler, farklı yazımlar, kurum değişiklikleri gibi durumlar sorun oluşturabilmektedir. Bu nedenle araştırmacıların tanımlayıcı kimlik/numara (ID) edinmeleri önem taşımaktadır. Bu nedenle dergimize gönderilen yazılar için yazar bilgilerinde ORCID ID’nizi bildirmeniz gerekmektedir. ORCID, Open Researcher ve Contributor ID’nin kısaltmasıdır. ORCID, Uluslararası Standart Ad Tanımlayıcı (ISNI) olarak da bilinen ISO Standardı (ISO 27729) ile uyumlu 16 haneli bir numaralı bir URL’dir. http://orcid.org adresinden bireysel ORCID için ücretsiz kayıt oluşturabilirsiniz.
1. Yayının Adı ve Başlıklandırma
Başlıkta çift tırnak (“...”) veya eğik çizgi işareti (/) kullanılmamalıdır. Çift tırnak (“...”) kullanılması durumunda, bu çalışmaya başka bir çalışmada atıf yapıldığında aynı başlıkta çift tırnağın iki kez yazılması durumu ortaya çıkmaktadır ki bu da uygun değildir. Gerekmesi durumunda tek tırnak (‘ ...’) tercih edilebilir. İki nokta (:) ise gerekli görülmesi hâlinde alt başlıktan önce kullanılabilir. Ayrıca Türkçe başlık ve İngilizce başlık, anlam açısından tam uyumlu olmalıdır.
Ana ve alt başlıklar ondalık sistem düzeninde, rakam ve sonrasında nokta kullanılarak oluşturulmalıdır. Başlık numarası ile başlığın ilk harfi arasında bir boşluk bırakılmalıdır.
Örnek Başlık: Osmanlı Alimlerinin Ebu Hanife’nin Akait Risalelerini Konu Edinen Eserleri
Numaralandırmada Hatalı Kullanım: 1.1.Sosyoloji - Doğru Kullanım: 1.1. Sosyoloji
Not: Giriş ve Sonuç başlığı numaralandırılmaz ve sonraki başlıklar numaralandırılır.
Örnek:
Osmanlı Âlimlerinin Ebû Hanîfe’nin Akāid Risâlelerini Konu Edinen Eserleri Giriş
1. Ebû Hanîfe ve Akāid Risâleleri
2. Ebû Hanîfe’nin Beş Eseri Üzerine Yapılan Çalışmalar
2.1. Fıkhü’l-ekber’in Tercüme ve Şerhleri
....
2.5. Vasıyye’nin Tercüme ve Şerhleri
2.5.1. Tercümeleri
2.5.2. Şerhleri Sonuç Kaynaklar
2. Yazar ve Kurum Bilgisinin Yazımı
Yazarın görev yaptığı kurum üniversite ise üniversite adı, fakültesi ve anabilim dalı yazılmalı, kurumun bulunduğu şehir ve ülke de belirtilmelidir. Yazar tarafından aktif olarak kullanılan e-posta adresi de yazılmalıdır. Yazar bilgileri, çalışmanın etki değerinin “yazar, üniversite, anabilim dalı, şehir ve ülke” kategorilerinde tespit ve takibinde kullanılmaktadır. Ayrıca yazarın Uluslararası Eşsiz Araştırmacı Numarası (ORCID), kişi bilgi alanına eklenmelidir. ORCID numarası, ORCID web sayfasından ücretsiz olarak alınabilmektedir.
Örnek:
Prof. Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı, E-posta: ahmet.baglioglu@deu.edu.tr, ORCID ID: 0000-0001-5852-6951.
3. Öz veya Abstract Yazımı
Makale ve bildiri gibi akademik yayınların başında, incelenen konuyu kısa ve anlaşılabilir biçimde özetleyen Öz ve Abstract kelime sayısı ayrı ayrı en fazla 300 kelimeden oluşmalıdır. Öz/Abstract kısmında; araştırmanın konu, kapsam, önem, amaç ve yöntem gibi temel metodolojik çerçevesi belirtilmeli; ulaşılan sonuç ve yararlanılan kaynaklara ise değinilmemelidir [*Metinde sadece öz yer alacak uzun özet yayımlanmayacak ise temel sonuçlar da eklenmelidir]. Öz/Abstract, tek paragraf hâlinde yazılmalıdır. Öz metninde yer alan özel isim (din, mezhep, şahıs, sûre vb.), kitap adı ve kavramların yazımında TDK Sözlük’ün kullanımına uyulmalıdır. İngilizce (abstract) metninde yer alan özel isimler, kitap adları ve kavramların yazımında ise Encyclopaedia of Islam’ın 3. edisyonu dikkate alınmalı ve Çeviri Yazı/Transkripsiyon Alfabesi kullanılmalıdır.
4. Anahtar Kelimelerin Seçimi
Öz ve Abstract kısımlarından hemen sonra beş kavramdan oluşan “Anahtar Kelimeler/Key Words” yer almalıdır. Anahtar kelimeler, yayının elektronik ortamda taranmasına ve dizinlenmesine yardımcı olur. Ayrıca yayının araştırmacılar tarafından kolaylıkla bulunmasında büyük öneme sahiptir. Bu sebeple aşağıda sıralanan hususlara uyulmalıdır:
a) İlgili makaleyi doğru olarak yansıtan kavramlar seçilmelidir.
b) Genelden özele doğru sıralanmalıdır.
c) İlk kavram mutlaka ilgili bilim dalı adı olmalıdır (Siyasi Tarih, Sosyoloji, Psikoloji, Tefsir, Hadis, Kelâm,vb.).
d) İkinci kavram araştırmayı yansıtan konu, ülke, şehir, şahıs ismi veya eser adı olarak belirlenmelidir (Savaş, Göç, Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, Kader, Mu‘tezile, Mâtürîdî, Kitabü’t-Tevhîd vb.).
e) Daha sonra makale içeriğini tam olarak yansıtan kavramlar eklenmelidir (Millî Mücadele, Sakarya Meydan Savaşı, İnsan Fiilleri, Kesb, İstitâat).
f) Çalışma şahıs veya eser odaklı ise ilgili eser ve müellif adı anahtar kelime olarak mutlaka yazılmalıdır.
g) Tek başına kullanıldığında sözcük anlamı dışında kavramsal mânaya sahip olmayan sözcükler, kavram olarak tercih edilmemelidir.
h) Anahtar kelimeler özel isim olsun veya olmasın mutlaka büyük harfle başlanarak yazılmalıdır.
Örnek: İSNAD Atıf Sistemi esas alınarak belirlenmiş anahtar kelimeler
Anahtar Kelimeler: Siyasi Tarih, Türkiye, Millî Mücadele, Mustafa Kemal Atatürk, Sakarya Meydan Savaşı.
Anahtar Kelimeler: Kelâm, Kader, Mâtürîdîlik, Mâtürîdî, Kesb, İstitaat.
Anahtar Kelimeler: Dinler Tarihi, Tikkun Olam, Dünyayı Tamir Etmek, Yahudilik, Amerikan Yahudiliği.
Anahtar Kelimeler: Din Psikolojisi, Maneviyat, Manevi Sağlık, Hayata Yönelim, Envanter.
Anahtar Kelimeler: Din Felsefesi, Tanrı, Dinî Tecrübe Delili, Duyu Tecrübesi, Saf Bilinç.
5. Eser Adlarının Yazımı
Türkçe olarak yayımlanan/hazırlanan kitap, dergi, ansiklopedi, tez ve gazete gibi çalışmaların isimlerini oluşturan sözcükler, büyük harfle başlanarak yazılır. Eser adları eğik (italik) olarak biçimlendirilir. Başlık, öz, anahtar kelimeler, metin, dipnot, kaynakça vb. yerlerde geçen eser adları da dahil.
İslâm’da Bilim ve Teknik, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi , Resmî Gazete
Makale ve kitap bölüm adları ile sözlük ve ansiklopedi maddeleri, çift tırnak (“”) içinde yazılır.
Çiftci, “Suça Teşebbüsten Vazgeçme”, 23.
Türkçe, Arapça ve Farsça dışındaki dillerde yayımlanan eser adları, eserlerin kapak veya jenerik sayfalarında küçük harf kullanılarak nasıl yazılmışsa bu yazım aynen korunur; tamamı büyük harf olacak şekilde yazılmaz.
Örnek: Geschichte des arabischen Schrifttums
6. Dipnot Vermek
Makalelerin cilt ve sayı numaralarının arasında boşluk yazılmaksızın eğik çizgi (/) kullanılmalıdır:
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20/2 (Aralık 2018), 45
Dipnotlar tez ve kitap gibi sayfa sayısı fazla çalışmalarda, her bölümde bir (1) sıra numarasından başlatılarak ayrı ayrı yapılandırılır.
7. Şiir Dizelerinin Yazımı
Şiir dizeleri her geçtiği yerde eğik yazılır.
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Mehmet Akif Ersoy
Şiir dizeleri yan yana yazıldığında aralarına öncesi ve sonrasına birer boşluk bırakılarak eğik çizgi (/) konulur.
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak / Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak / O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak / O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Mehmet Akif Ersoy
8. Rakamların Yazımı
Saat, para tutarı, ölçü ve istatistiksel veriler rakam ile yazılır:
17.30’da | 1.500.000 lira | 150 kilometre | 15 metre kumaş | 1.250.000 kişi
Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz:
%25 | ‰50
Sayılar yazıyla yazılabilir:
bin yıldan beri | on dört gün | haftanın beşinci günü | üç ayda bir | yüz soru
Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılır:
1 milyar 500 milyon kişi | 3 bin 255 kalem | 8 trilyon 412 milyar vb.
Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır:
iki yüz | üç yüz altmış beş | bin iki yüz elli bir
Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir:
ikişer | dokuzar | yüzer.
9. Tarih ve Yüzyılların Yazımı
Tarihler kısaltılmadan yazılır:
Hatalı Kullanım: 1810-11 | 1914-15 - Doğru Kullanım: 1810-1811 | 1914-1915
Yüzyıllar, rakam ile yazılmalı ve sonrasındaki “yüzyıl” sözcüğü küçük harfle başlamalıdır:
Hatalı Kullanım: 6/12. Yüzyıl | 19. Yüzyıl - Doğru Kullanım: 6./12. yüzyıl | 19. yüzyıl
10. Atıf ve Alıntı Yapmak
Atıf/Dolaylı Aktarma: Bir kaynaktaki düşünce, tartışma veya tespite atıf yapılıyorsa ve atıf yapılan görüş atıf yapan araştırmacının kendi kelimeleri ile satıra dökülüyorsa cümlenin sonuna dipnot işareti (1) konulmalıdır. Yapılan atıf, eserin belli bir sayfasına ya da sayfa aralığına ise sayfa numarası verilmelidir. Şayet çalışmanın tümüne bir atıf varsa yani okuyucunun çalışmanın tümünü incelemesini gerektirecek bir boyutta atıf yapılmışsa dipnotta “Bu konuda bk.”, “Bu görüş ile ilgili bk.”, “Bu tartışma hakkında bk.” veya sadece “bk.” ifadesinden sonra kaynak belirtilmelidir.
Alıntı/İktibas: Eğer müracaat edilen kaynaktan ilgili kısım aynen, noktası ve virgülüne dokunulmadan, olduğu gibi alınıyorsa alıntılanan kısım “çift tırnak içinde verilir” ve sonuna dipnot numarası1 verilerek kaynağı belirtilir. Doğrudan alıntılanan metin içerisinde var olan alıntılar ise ‘tek tırnak’ kullanılarak yazılır. Doğrudan alıntılanan kısım üç satırdan uzun ise (kırk kelimeden fazla ise) ayrı bir paragraf hâlinde gösterilir. Uzun alıntıların ana metinden ayırt edilmesi için normal metin boyutundan bir küçük yazı tipi boyutunda ve paragrafın tamamının soldan satır başı hizasında girintili olarak yazılması tercih edilmelidir. Doğrudan aktarılan metinde, anlamı değiştirmemek şartıyla, bazı kelime, cümle ve paragraflar çıkarılabilir. Çıkartılan kısımların yerine üç nokta (...) konulur.
Bir kaynaktan aynen alıntılanan kısmın “çift tırnak” içine alınmadan yazılması ve sadece sonunda kaynağın yazılması ile yetinilmesi doğru olmaz. Bu kurallara uyulmadığı takdirde yazar, yayın etiği ihlali (İntihal/Plagiarism) suçlamasına muhatap olabilir.
“İktibasın belli olacak şekilde yapılması lazımdır. İlim eserlerinde, iktibas hususunda kullanılan eserin ve eser sahibinin adından başka bu kısmın alındığı yer belirtilir”. “Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır”. “Bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlış veya aldatıcı mahiyette kaynak gösteren kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır”. “Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiil, başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermektir”.
11. Tablo ve Şekil Oluşturmak
Tablo ve şekillerin başlıklandırılmasında “Tablo” veya “Şekil” ibaresi kullanılmalıdır. Grafik, çizelge, çizim, harita, fotoğraf ve resimler şekil olarak değerlendirilmektedir.
Başlıklandırmada ardışık sayılar kullanılmalı ve iki nokta konulduktan sonra açıklayıcı ifade yazılmalıdır. Kullanılan başlıklar, dipnot ile aynı yazı tipi boyutunda olmalı ve satır girintisi olmamalıdır. Tablo ve şekil başlıklarında her kelimenin ilk harfi büyük yazılmalıdır.
Örnek:
Tablo 1: Dindarlık-Affetme Eğilimi Arasındaki İlişkiler (Pearson Korelasyon Değerleri)
Şekillere, “Şekil” ibaresi ile başlayan ve ardışık numaralar ile numaralandırılmış başlıklar verilmelidir. Resim, Grafik, Çizim vb. ile başlanılmamalıdır. Şekillerde kenarlık da kullanılmamalıdır.
Şekil 1: Örnek Şekil Gösterimi
NOT: Tablo açıklaması tablonun üstünde, şekil açıklaması ise görselin altında yer alacak.
Örnek Kaynakça:
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi intihal konusunda sıfır tolerans politikası benimsemiştir. Değerlendirme süreci başlamadan önce yazar(lar); “iThenticate”, “Turnitin” gibi intihal programları tarafından taratılan makalenin intihal raporunu sisteme yüklemelidir. Çalışma dosyası ve intihal raporu sisteme yüklendikten sonra değerlendirme süreci başlatılacaktır. Makalelerin intihal rapor oranı yüzde 10'den fazla olmamalıdır. İntihal raporu yüzde 10'den fazla olan makaleler reddedilecektir ya da yazardan düzeltme istenecektir.
Dergi Editörleri, hem yayımlanmış hem de yayımlanmamış yazılarla ilgili olarak intihal veya sahtecilik şüphesi olduğunda harekete geçer ve Yayın Etiği Komitesinin (COPE) kurallarına göre karar alır.
Ücret Politikası
ÜCRETSİZDİR
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.